Brońmy wyjątkowego charakteru gór!

Festiwal Sera Cheese 2015 – produkty i punkt widzenia obrońców gór z całego świata

Mleczarze, pasterze, producenci serów i rolnicy, którzy żyją i pracują w górach, stają w obliczu krytycznej sytuacji. W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat rozwoju przemysłu i urbanizacji, góry na całym świecie stopniowo wyludniały się, a wiele tradycyjnych metod produkcji serów uległo zapomnieniu. Przeszkód, z którymi codziennie zmagają się społeczności górskie, jest wiele: są to trudności prawne, społeczne oraz te, związane z ukształtowaniem terenu. Pomimo to, góry nadal odznaczają się bogactwem ekosystemów, różnorodnością odmian roślin, ras zwierząt, kultur i metod produkcji. Czynniki decydujące o wysokiej jakości serów górskich to: zwierzęta wypasane na bogatych florystycznie łąkach, możliwość przetwarzania świeżego surowego mleka, sezonowy wypas (okresowa migracja na pastwiska letnie) oraz stosowanie tradycyjnych metod produkcji.

Od dłuższego czasu Slow Food wspiera producentów serów i pasterzy, a Cheese 2015 jest wyśmienitą okazją, aby zwrócić uwagę na problemy, z którymi się borykają.

Górskie Prezydia Slow Food (grupy i osoby indywidualne zajmujące się ochroną unikatowych produktów, roślin czy gatunków – od pieczywa poprzez miód, wino, a kończąc nawet na ziołach) starają się zachować charakterystyczne dla obszarów górskich sery, gatunki zbóż i wędliny, które w przeciwnym razie z pewnością uległyby zapomnieniu. Prezydia przechowują i przekazują kolejnym pokoleniom dawne receptury, jak i również utrzymują pastwiska (nawet te położone na wysokościach 2000 – 2500 m), które bez dodatkowej troski najpewniej zdziczałyby.

Spośród górskich włoskich Prezydiów na Cheese 2015 znajdziemy: tradycyjnie produkowane Bitto, górski ser Macagn, masło z surowego mleka wytwarzane u źródeł maleńkiej rzeki Elvo w Piemoncie, ser Casòlet z dolin Sole, Rabbi i Pejo, ser Puzzone (zwany Śmierdziuchem) z Moeny oraz włoskie wysokogórskie miody.

Z Bułgarii przyjedzie Prezydium serów wytwarzanych z mleka owiec rasy karakaczańskiej oraz Zielony Ser ze wsi Tcherni Vit, a z Transylwanii w Rumunii, Bryndza de burduf produkowana na zboczach gór Bucegi – jednego z najwyższych pasm górskich w Karpatach.

Nie zabraknie sera Brousse z Francji z mleka kóz rasy Rove, jak i również szwajcarskich Vacherin, Ementalera i Sbrinz. Do tych smakowitości dołączy charakterystyczny dla polskich gór, wyrabiany przez baców, Oscypek. 

Uczestnicy będą mieli okazję skosztować serów macedońskich z pastwisk Mavrovo Reka, w tym Kaszkawała z mleka owiec rasy Sharplaninska oraz sera Bieno sirenje.

Turcję będą reprezentowały sery Türkmen saçak i Kars gravyeri, zagrożone wyginięciem ze względu na coraz powszechniejszą mechanizację procesu produkcji sera, spadek populacji bydła ras rodzimych oraz surowe przepisy Unii Europejskiej.

W trakcie czterech dni festiwalu, ci i inni producenci opowiedzą swoje historie i nakreślą wyzwania, którym stawiają czoła.

Podczas konferencji ‘Historie gór: produkty i projekty, mające uatrakcyjnić tereny górskie’ omówione zostaną możliwości pomocy pasterzom i rolnikom, którzy decydują się na pozostanie w górach. Interlokutorzy poruszą także kwestię wypromowania pracy młodych pokoleń, które wiążą swoją przyszłość z terenami wyżynnymi.

Niedawne tendencje repopulacji obszarów górskich przez młodsze pokolenia są tak nieśmiałe, jak i znaczące. Przykładem jest tu Prezydium Bitto (Lombardia, Włochy), gdzie miejsce swoich ojców zajęli producenci mający kolejno 18, 20, 30 i 35 lat.

Nie zabraknie też historii producentów, którzy zdecydowali się powrócić do produkcji własnej podpuszczki,  przeciwstawiając się chemizacji produkcji i homogenizacji.

Producenci Zielonego Sera z Tcherni Vit w Bułgarii opowiedzą natomiast o swojej walce o zachowanie tradycyjnej metody produkcji tego sera zagrożonej przez rygorystyczną interpretację przepisów.

Podczas degustacji ‘Sery wschodniej granicy Alp’, Cheese zaprezentuje sztandarowe produkty, które nie tylko poprawiają gospodarkę terenów górskich, ale także aktywizują obszary alpejskie. Będzie można skosztować produktów terenów przygranicznych północnych Włoch, Austrii i Słowenii – serów włoskich: Formadi Frant z regionu Friuli-Wenecja Julijska, Graukäse produkowanego w miasteczku Ahrntal w regionie Trydent-Górna Adyga oraz Morlacco z góry Grappa; słoweńskiego sera Tolminc pochodzącego z doliny rzeki Soczy oraz sera Bergkäse (dosłownie: ser górski) z austriackiej części pasma Lasu Bregenckiego.

Sery te pokazują, że sektor żywności, jeśli tylko umiejscowiony w centralnej części planu strategicznego, może być skuteczną metodą na ożywienie regionu poprzez rozwój lokalnej gospodarki. Dlaczego więc tak ogromny potencjał zawarty w górach nie jest na stałe wpisany jako element strategii politycznej?

Przepaść pomiędzy polityką i problemami gór oraz brak odpowiednich środków do poprawy sytuacji, przyczyniły się w ostatnich latach do marginalizacji i dewaluacji tych ziem, czyniąc je coraz słabszymi. Cheese 2015 ma być okazją do debaty na ten temat.

Podczas dyskusji ‘Umowa w sprawie przyszłości górskich hal’ zostanie postawione pytanie o to, jak wyglądałyby Alpy bez pastwisk. Dyskutanci poruszą kwestie związane z prawem do gruntu i dostępem do przetargów pastwisk publicznych.

Burmistrzowie, rolnicy i politycy będą wspólnie omawiać hipotezy potencjalnej umowy pomiędzy instytucjami, regionami i pasterzami, która umożliwiłaby pokonanie przeszkód i przedstawiłaby góry w zupełnie innym świetle – jako szansę, a nie problem do rozwiązania.

Plac Bioróżnorodności zgromadzi rozmaite gatunki serów, miodów, warzyw, roślin strączkowych, warzyw bulwiastych, owoców, ziół i innych produktów uprawianych bądź wytwarzanych w górach na całym świecie, od Andów przez Pireneje, Alpy, Apeniny aż do Kaukazu.

W kuchni umieszczonej na środku placu kuchmistrze związani z organizacją Slow Food przygotują dla uczestników specjały regionów górskich.

Festiwal Sera Cheese jest możliwy dzięki staraniom firm, które wierzą w przyszłości sektora mleczarskiego i jego jakości. Oficjalnymi partnerami imprezy są: Consorzio Parmigiano Reggiano, Lurisia, Pastificio Di Martino, Radeberger Gruppe Italia.

Cheese jest imprezą międzynarodową organizowaną co dwa lata rzez Slow Food i włoskie miasto Bra. Festiwal ten jest poświęcony różnym produktom mleczarskim, a tegoroczna dziesiąta edycja ma zainicjować powstanie międzynarodowej sieci lokalnych producentów związanych z tym sektorem.

W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt ze Slow Food International Press Office: 

Paola Nano +39 329 8321285 [email protected] 

lub miastem Bra: Raffaele Grillo – Elena Martini +39 0172 438278, [email protected] 

www.slowfood.it  –  www.comune.bra.cn.it 

Ruch Slow Food zrzesza ponad milion pasjonatów oddanych walce o dobrą, czystą i uczciwą żywność: szefów kuchni, młodzież, aktywistów, rolników, rybaków, ekspertów i naukowców w ponad 150 krajach. Sama organizacja liczy około 100 000 członków w 1 500 lokalnych oddziałach (conviviach), którzy wpierają stowarzyszenie zarówno poprzez składki członkowskie, jak i organizację kampanii i eventów. Dodatkowo Slow Food to ponad 2 000 społeczności Terra Madre wytwarzających żywność na małą skalę w myśl zrównoważonej produkcji.